Op vrijdag 23 oktober om 20 uur geeft Jef Leestmans in het Bezoekerscentrum Vallei van het Merkske in Wortel-Kolonie een boeiende voordracht met de titel “Een veranderend vogelbestand in het steeds veranderend landschap van de Turnhoutse Kempen”. De toegang is gratis, dus iedereen met een hart voor natuur en vogels is van harte welkom!
Het landschap van de Turnhoutse Kempen heeft in de loop van duizenden jaren een ongelooflijke gedaanteverwisseling ondergaan. Na de laatste ijstijd lag hier een koude toendra, later een taiga vol sparren en berken. Zo’n 11.500 jaar geleden ontwikkelde zich een dicht bos met veengebieden en moerassige valleien. Vanaf ongeveer 4800 jaar geleden begon de mens kleine akkertjes aan te leggen, maar na een periode van ontvolking groeide het gebied opnieuw dicht met bos. In amper 250 jaar tijd evolueerde dat dan weer naar een open, boomloos heidelandschap dat meer dan zes eeuwen standhield, tot het veranderde in het landschap dat we vandaag kennen.
Die voortdurende transformaties lieten hun sporen na in de vogelwereld. Soorten die ooit algemeen waren, verdwenen plots; andere, die men hier nooit zag, begonnen opeens te broeden. Sommige vogels kwamen, verdwenen, keerden massaal terug en verdwenen opnieuw. Het is een verhaal vol verrassingen, waarin klimaat, mens en natuur voortdurend met elkaar in wisselwerking staan.
Tijdens deze avond weeft Jef Leestmans geschiedenis, ecologie en vogelkennis samen tot een meeslepend verhaal over de voortdurende veranderingen in onze streek. Verwacht een leerrijke én inspirerende lezing die je met andere ogen naar het landschap van de Kempen doet kijken!
Ons beheerteam heeft er lang op moeten wachten, maar vandaag werd de “Rapid”, met hooikeerder en maaibalk, geleverd. De machine is speciaal uitgerust voor het werk in kwetsbare natuurgebieden.
Tot op heden werd altijd een beroep gedaan op boeren (dat zal nog zo blijven), de zeisploeg (dat blijft ook zeker zo, maar vooral in de meest kwetsbare stukken) of de vrijwilligers moesten er met de bosmaaiers tegenaan. Nu zal de maandagploeg van Natuurpunt Markvallei haar maai- en hooiwerkzaamheden meer kunnen afstemmen op het weer en wordt het voor de maandagploeg in ieder geval een stuk comfortabeler om het hooi af te dragen. Donderdagvoormiddag kwam de verdeler van de machine langs om het materiaal te leveren en om de vrijwilligers die ermee zullen werken een korte opleiding te geven. Het kriebelt in ieder geval om de machine en de werking ervan onder de knie te krijgen. Vooral het onderhoud wordt een belangrijke factor. En de natuur zal er wel bij varen, want de machines zijn top. “Als een manicure voor de natuur!”, zoals de verdeler het mooi omschrijft.
Op vrijdag 23 januari nodigen we de historici Seb Verlinden en Pieter-Jan Reynaert uit in Bezoekerscentrum Vallei van het Merkske voor een lezing over hun project Designing Deserts. Ze focussen daarbij vooral op de regio rond Hoogstraten.
Seb Verlinden: “De omgeving van Hoogstraten en Wortel is doorheen de eeuwen drastisch veranderd. Net als in de rest van de Kempen, werd het landschap hier lang gekenmerkt door open heidevelden en drassige venen. Vanaf midden achttiende eeuw werden echter juist de onvruchtbaar geachte Kempen het doelwit van ambitieuze ontginningspogingen. Via intensieve bodembewerking, bemesting en bebossing werd een totale transformatie van het Kempense landschap beoogd.”
“Hoogstraten en Wortel werden het toneel van echte pioniersontginning: de bossen van de hertog van Salm-Salm en de oprichting van Wortel- en Merksplas-Kolonie rekent men tot de eerste en meest ambitieuze van hun tijd. Hoewel deze eerste projecten vaak een financieel fiasco waren, tonen historische kaarten ons wel hoe doorheen de negentiende en twintigste eeuw het verdwijnen van het traditioneel heidelandschap een feit werd.”
Pieter-Jan Reynaaert: “De technologische vertaling van deze ontginningsdrift laat zich na enkele eeuwen nog steeds aflezen in het landschap. Ontginning ging, ongeacht of de bodem droog of nat was, systematisch gepaard met het aanleggen van drainage-infrastructuur. Zo werd de waterhuishouding van de Kempen herschapen: wat ooit vertraagde of bleef staan, moest voortaan stromen en verdwijnen. Het interdisciplinaire Designing Deserts-project onderzoekt de historische context én hedendaagse gevolgen van dit fenomeen. Het 18e-eeuwse ideaalbeeld, een landschap gestuurd door afbakening en afvoer, zindert namelijk tot op vandaag na.”
De voordracht begint om 20 uur, de deur gaat om 19.30 uur open. Inkom bedraagt 5 euro voor leden, 10 euro voor niet-leden. Inschrijven doe je via deze link.
De maandagploeg van Natuurpunt Markvallei is niet met verlof. Het vrijwilligerswerk gaat tijdens de zomermaanden gewoon verder. Maandag werd er gewerkt in natuurgebieden Den Rooy en de Aschputten. In de Aschputten proberen we de reuzenbalsemien terug te dringen. Het is soms een heksentoer om de planten uit te kunnen trekken, maar het resultaat mag er zijn. De vrijwilligers merkten een duidelijke achteruitgang op de plaatsen die vorig jaar ook baslemienvrij werden gemaakt. Het is natuurlijk wel een kwestie van volhouden. En dat wordt gemakkelijker als één van de collega-vrijwilligers zijn oppastaak omvormt tot een bezoekje en een traktatie met aardbeien. (Merci Marcel! )
In natuurgebied Den Rooy werd op de traditioneel natste plaatsen een “Pools” plankenpad aangelegd. Op die manier kunnen de wandelaars, als het terug regent, terug wandelen zonder schade aan te richten aan de flora vlakbij de paden. Eigenlijk is dat een mooi verhaal. De planken zijn immers afkomstig van omgevallen bomen in het natuurgebied zelf. Zagerij Van Erck uit Wortel werd bereid gevonden om de bomen te verzagen.
Na het natuurgebied De Halsche Beemden, waar sommige stukken van het wandelpad dikwijls nog veel natter zijn, legden de vrijwilligers nu dus ook een plankenpad aan in Den Rooy. Veel wandelplezier gewenst!
Drinkable Rivers is een initiatief dat voortkomt uit het brein van Li An Phoa.
Al tijdens haar jeugd in een dichtbebouwde voorstad van Rotterdam verwondert Li An Phoa zich over de wildernis in de buurt, het mos tussen de stoeptegels en de reigers in de sloten. Als twintiger trekt ze voor het eerst de echte wildernis in. Tijdens een kanotocht door het Canadese Noordpoolgebied ontdekt ze dat ze uit de rivier kan drinken. Maar als ze drie jaar later terugkeert kan dat niet meer: de rivier is vergiftigd, het ecosysteem verstoord. Die ervaring laat haar niet meer los. Sindsdien vraagt Phoa aandacht voor drinkbare rivieren en spoort ze mensen aan tot actie. Ze schreef er ook een boek over.
In de schoot van waterbeheerders aan beide kanten van de Belgisch-Nederlandse grens ontstond het idee om een “walk” te organiseren. Op vier dagen tijd wandelden burgers en beleidsmensen van de bron van de Mark in Turnhout tot de monding van de rivier in Breda. Speciale aandacht was er voor de waterkwaliteit, waterberging en waterbeschikbaarheid. Het zijn issues waar we met de klimaatverandering alsmaar meer te maken krijgen.
Natuurpunt Markvallei verleende haar medewerking en wandelde ook mee. Onze vereniging heeft in het stroomgebied immers een aantal projecten lopen die nauw aansluiten bij de problematiek die de organisaties onder de aandacht willen brengen. Een woordje uitleg was zeker op haar plaats en ook de route kwam in onderling overleg tot stand.
We gebruiken cookies om ervoor te zorgen dat onze site zo soepel mogelijk draait. Als je doorgaat met het gebruiken van deze site, gaan we er vanuit dat je ermee instemt.
