Natuurherstel in Den Rooy en in Smisselbergen

Vorig jaar werden grote beheerswerken uitgevoerd in Den Rooy en in Smisselbergen. Met natuurbeheer is het altijd wat bang afwachten of de ingrepen aanslaan. De eerste tekenen op het terrein zijn veelbelovend.  Speciaal voor geïnteresseerden en inwoners uit Meerle organiseren we een wandeling om in beeld te brengen wat we gedaan hebben en waar we met de natuur in deze natuurgebieden heen willen. De wandeling gaat door op zondag 12 september om 9.30u. Stijn Leestmans is de gids.
Inschrijven kan hier >>>>>>

 

Natuurherstel in Den Rooy en in Smisselbergen
Foto: Senne Verschraegen

In 2017 heeft Natuurpunt het 35 ha grote boscomplex van de Smisselbergen aangekocht. Het bos bestaat uit hoofdzakelijk uit naaldhoutaanplanten. In de zuidelijke helft werd de ondergroei gedomineerd wordt door Pontische rododendron.

Om de ecologische waarde van het domein te vergroten, is een netwerk van 1300 m bosrand en open plekken met heide aangelegd om het leefgebied van Nachtzwaluw, Bont dikkopje en Boomleeuwerik uit te breiden en te ontsnipperen. De bosranden sluiten in het noorden aan op het hoogveenrelict van de Rooy. Dit is een zeer bijzonder plekje in het landschap met een zuur ven, vochtige heide en Fraai veenmos. In Hoogstraten komen nog enkele bijzondere hoogveenrelicten voor. Het gaat steeds over beperkte oppervlakten waarvan het behoud van een netwerk een prioriteit is voor de lokale instandhouding.

In de winter van 2019-2020 is een aannemer gestart met het kappen van 4,5 ha grove den en fijnspar om bosranden en open plekken aan te leggen. Waardevolle bomen zoals zomereik, lijsterbes, spork en structuurrijke dennen zijn hierbij behouden gebleven. Vervolgens is het kroonhout opgeruimd waarbij een aantal takkenhopen behouden zijn als structuurelement. In dezelfde winter is 3 ha rododendron bestreden in het zuiden van de Smisselbergen door uittrekken en afvoeren. Omdat het praktisch niet haalbaar is om tijdens de hoofdbestrijding alle wortels uit te trekken, zijn de resterende wortels in de zomer van 2021 uitgetrokken.

In het najaar van 2020 is de strooisellaag geplagd (3,8 ha) in het centrale deel van de bosrand dat het minst beschaduwd wordt. Hier kan de heidezoom ontwikkelen. De overgangen naar het bos zijn niet geplagd zodat hier de struikmantel kan groeien. Tijdens het plaggen zijn structuurrijke elementen met pijpenstrootje en bochtige smele behouden om kolonisatie door structuur minnende soorten zoals levendbarende hagedis te versnellen. Daarenboven ontstaan er op deze manier ook veel overgangen tussen geplagde en niet-geplagde delen wat dan weer goed is voor andere soorten zoals mieren. In de zuidelijke bosrand zijn alle stronken gefreesd (2 ha) zodat machinaal maaien van berken mogelijk is. Na de werken is er heidemaaisel en -chopper uitgestrooid op de plagplekken. Met name in de zones met heidechopper is struikhei massaal gekiemd.

Het hoogveenrelict is zeer bijzonder en met de grootste voorzichtigheid hersteld. De werken zijn uitgevoerd in de zomer van 2020 tijdens de droogte. Doorheen het relict liep een gracht van 95 m die door de waterkerende laag gegraven was. Deze laag is nauwelijks 1 cm dik en bestaat uit verteerd organisch materiaal dat dicht op elkaar gestapeld is waardoor het weerstand geeft aan verticale waterstroming. Als eerste stap is de gracht gezuiverd met een kraanbak zodat een ondiepe U-vorm achter blijft. Vervolgens werd over de volledige lengte van de gracht 70 m bentonietmat gelegd in de U-vorm en afgedekt met minstens 30 cm zand. In de zone tussen het hoogveenrelict en de beek is de gracht dwars door een zandrug gegraven. Hier is de gracht gedempt met zand. De waterkerende laag is hier niet aanwezig. Reeds in de winter van 2020-2021 was merkbaar dat het ven beter waterhoudend is dankzij de maatregelen. Ondertussen is er kieming van grondster, gewone dophei en wilde gagel. Laten we hopen dat het ven op termijn terug vol gegroeid geraakt met veenmossen.

In het terrein lagen ook nog andere grachten (830 m) die het bos en heide ontwateren. Deze zijn ook gedempt met de aarden wallen die langs de gracht lagen. Hierdoor is in de Rooy nog een bijkomende natte laagte hersteld.

De werken zijn uitgevoerd met steun van de Vlaamse overheid (PSN) en Europa (Interreg Prowater.